Jak podważyć akt notarialny ? Na wstępie podkreślimy, że podważenie aktu notarialnego niestety nie jest takie proste. Dopuszczalne jest tylko i wyłącznie w określonych przypadkach, które postaramy się wyjaśnić poniżej
Zgodnie z artykułem 88 par. 2 k.c. uprawnienie do uchylenia od skutków prawnych oświadczenia woli wygasa:
- Pod wpływem groźby – z upływem roku, od momentu, w którym ustał stan obawy.
- Z powodu błędu – z upływem roku od jego wykrycia.
Jeśli udowodnimy brak swobody oświadczenia woli czynność prawna oświadczenia woli, na podstawie, której notariusz sporządza akt notarialny, nie ma mocy prawnej.
Przesłanki do stwierdzenia wady oświadczenia woli.
Jedną z najbardziej istotnych przesłanek stwierdzających wadę oświadczenia woli jest brak swobody lub świadomości, Mówimy tutaj o sytuacjach, w których osoba rozporządzająca swoim majątkiem nie jest w pełni świadoma znaczenia i konsekwencji oświadczenia woli. Mamy tutaj na myśli wszelkiego rodzaju choroby psychiczne ograniczające właściwe postrzeganie rzeczywistości, czy długotrwałe zażywanie środków odurzających. Przesłanką do stwierdzenia braku świadomości może być także choroba alkoholowa. Poniżej przedstawimy kilka wyroków sądu, aby mogli Państwo zobaczyć, że nie zawsze można stwierdzić przesłankę o braku świadomości.
Chcesz założyć działalność w Krakowie?
Zadzwoń – 516 066 671
Chcesz założyć działalność w Poznaniu?
Zadzwoń – 790 840 670
VI ACa 1180/13 – wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 sierpnia 2014 r., LEX nr 1511762: „Stan wyłączający świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli może być rozumiany tylko jako stan, w którym możliwość wolnego wyboru jest całkowicie wyłączona. Sugestia osób trzecich nie wyłącza swobody powzięcia decyzji”.
I CSK 115/11 – Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 grudnia 2011 r: „Stan wyłączający świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli musi wynikać z przyczyny wewnętrznej, umiejscowionej w samym podmiocie składającym oświadczenie woli. Musi wynikać ze stanu, w jakim znajduje się osoba składająca oświadczenie woli. Nie z okoliczności zewnętrznych, w jakich osoba ta się znalazła. Źródłem tej wady oświadczenia woli są szczególne właściwości psychiki lub procesu myślowego, znajdujące się “wewnątrz” osoby składającej oświadczenie woli. Sugestie osób trzecich nie wyłączają swobody powzięcia decyzji. W przeciwnym wypadku niemal każde oświadczenie woli dotknięte byłoby omawianą wadą, rzadko bowiem człowiek działa zupełnie swobodnie”.
I ACa 1506/10 – Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku wyrok z dnia 9 marca 2011 r. „Stwierdzenie depresji istniejącej u strony czynności prawnej nie przemawia automatycznie za nieważnością złożonego przez nią oświadczenia woli. Konieczne jest do takiego ustalenia wykazanie, że strona umowy była w czasie składania oświadczenia woli w stanie wyłączającym świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli (art. 82 k.c.)”.
Przeczytaj również: Rozliczenie delegacji – nowe stawk
Jak podważyć akt notarialny ? – Inne przykłady orzeczeń
I ACa 612/18 – wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 28 marca 2019 r., LEX nr 2668049: „Nie każde wywołane chorobą Alzheimera upośledzenie funkcji poznawczych mózgu musi świadczyć o wystąpieniu przesłanek z art. 82 k.c. Dopiero wówczas, gdy stan chorego jest taki, iż nie można przyjąć, że działa on ze świadomością okoliczności zewnętrznych lub charakter czynności (okoliczności, w jakich jest ona dokonywana, jej treści lub skutki) jest na tyle złożony lub zaskakujący dla chorego, że nie jest on w stanie świadomie ich ocenić, stwierdzić należy zaistnienie wady oświadczenia woli, o której mowa w art. 82 k.c. Samo zdiagnozowanie choroby zaś nie uprawnia do formułowania takiej tezy”.
Inną przesłanką wadliwego oświadczenia woli jest pozorne oświadczenie woli Pozorne oświadczenie woli – według art. 83 k.c. kolejną przesłanką do unieważnienia aktu notarialnego jest pozorne złożenie oświadczenia drugiej stronie. Wada ta występuje tylko wtedy, gdy druga strona wiedziała o pozorności oświadczenia. Co więcej, jeśli oświadczenie złożono dla ukrycia innej czynności notarialnej/prawnej, jego ważność jest oceniana zgodnie z właściwościami tej czynności.
Kolejna przesłanka do podważenia aktu notarialnego to błąd. Warto podkreślić, że mówimy tu o błędzie istotnym. a dokładniej błąd istotny. Art. 84 k.c. opisuje to jako sytuację, w której wystąpi błąd co do treści czynności prawnej. Składający oświadczenie działa wtedy pod wpływem niezgodnego z prawdą wyobrażenia.
Podstęp, groźba i zniekształcenie
Zniekształcenie – zniekształcenie oświadczenia woli ma takie same skutki, jak błąd istotny przy złożeniu oświadczenia. Podstęp – czyli wprowadzenie oświadczającego w błąd przez drugą osobę w wyniku podstępu. Groźba – można unieważnić akt notarialny również wtedy, gdy oświadczenie woli zostało wymuszone groźbą.
Chcesz założyć działalność w Krakowie?
Zadzwoń – 516 066 671
Chcesz założyć działalność w Poznaniu?
Zadzwoń – 790 840 670
Chcesz założyć działalność?! Zapraszamy do kontaktu z naszymi biurami!
Wirtualne Biuro Kraków – Coworking Centrum
Wirtualne Biuro Kraków – Coworking Rynek 28
Wirtualne Biuro Wrocław – Coworking Centrum
Wirtualne Biuro Poznań – Clockwork