Czym są zamówienia publiczne ?

Czym są zamówienia publiczne ? Zamówienia publiczne odnoszą się do procesu, w którym podmioty publiczne, takie jak rządowe agencje czy jednostki samorządu terytorialnego, nabywają produkty i usługi na rynku. Te organizacje, nazywane zamawiającymi, muszą przestrzegać ściśle określonych procedur w celu dokonywania takich zakupów.

Termin “zamówienie publiczne” oznacza płatną umowę, która jest zawierana pomiędzy zamawiającym a wykonawcą, czyli firmą lub podmiotem, który oferuje wykonanie robót budowlanych, dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz zamawiającego.

Zamówienia publiczne stanowią istotny sposób zaangażowania sektora publicznego w gospodarkę. Według danych Komisji Europejskiej, wydatki na zamówienia publiczne mogą wynosić nawet 19% PKB Unii Europejskiej. Co daje ogromną kwotę 2,3 biliona euro rocznie. W przypadku Polski, udział zamówień publicznych w PKB wynosi przynajmniej 10%. To oznacza, że publiczni zamawiający wydają rocznie około 200 miliardów złotych na towary i usługi w ramach systemu zamówień publicznych.

Chcesz założyć działalność w Krakowie?

Zadzwoń – 516 066 671

Chcesz założyć działalność w Poznaniu?

Zadzwoń – 790 840 670

Czytaj Formy opodatkowania dochodów - Ryczałt

Rygorystyczne regulacje

Regulacje dotyczące udzielania zamówień publicznych są bardzo rygorystyczne. Bardzo precyzyjnie określają procedury oraz zasady postępowania zarówno dla zamawiających, jak i wykonawców. Od 1 stycznia 2021 roku w Polsce głównym aktem prawnym regulującym zamówienia publiczne jest ustawa z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (PZP). Nowa ustawa wprowadza wiele zmian w stosunku do wcześniejszych przepisów. Ma zastosowanie do zamówień o wartości równej lub przekraczającej 130 000 złotych netto.

Zamówienia publiczne muszą być również zgodne z innymi aktami prawymi. – Takimi jak ustawa o finansach publicznych, Kodeks cywilny, Kodeks postępowania administracyjnego i ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Podmiotem, który jest odpowiedzialny za przeprowadzenie procesu udzielania zamówienia publicznego, jest zamawiający. Z kolei wykonawcami są firmy lub inne jednostki, które składają oferty lub zawierają umowy w celu realizacji zamówienia publicznego.

Czytaj Własna firma – dotacje z Unii Europejskiej

Warto również zaznaczyć, że przepisy dotyczące zamówień publicznych mają zastosowanie do różnych rodzajów zamówień. W zależności od ich wartości i charakteru, w tym zamówień klasycznych, sektorowych, w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa oraz zamówień klasycznych z zamawiającym subsydiowanym.

Kiedy nie ma potrzeby stosować przepisów dotyczących zamówień publicznych

Przepisy dotyczące zamówień publicznych uwzględniają różne sytuacje, w których nie jest wymagane zastosowanie skomplikowanych procedur przetargowych. Wyjątki od stosowania przepisów o zamówieniach publicznych mogą występować w dwóch głównych kategoriach:

Wyjątki dotyczące przedmiotu zamówienia:
- Usługi arbitrażowe lub mediacyjne.
- Określone usługi prawne.
- Usługi badawcze i rozwojowe (za pewnymi warunkami).
- Nabycie własności lub innych praw do istniejących budynków lub nieruchomości.
- Usługi finansowe związane z obrotem papierami wartościowymi.
- Udzielanie umów pożyczek i kredytów.
- Usługi w dziedzinie obrony cywilnej.
- Nabycie uprawnień do emisji gazów cieplarnianych i innych substancji do atmosfery.
- Produkcja lub handel bronią, amunicją lub materiałami wojennymi.

Ponadto, można zrezygnować z przetargu w przypadku, gdy konieczne jest ochrona informacji niejawnych lub istnieje istotny interes bezpieczeństwa państwa.

Wyjątki dotyczące podmiotów:
- Wyjątki te odnoszą się do określonych podmiotów w ściśle określonym zakresie. Przykłady to Narodowy Bank Polski. – Może unikać przetargów przy zakupach związanych z realizacją polityki pieniężnej,. Tak samo Bank Gospodarstwa Krajowego. Może unikać przetargów związanych z obsługą funduszy przekazanych mu przez rząd.

Przeczytaj o: Kiedy kontrola podatkowa może odbyć się bez zapowiedzi?

Podstawowe zasady zamówień publicznych to:

Uczciwa konkurencja, która wymaga przeprowadzenia procedury zgodnie z prawem i zapewnienia równego dostępu do zamówienia dla różnych wykonawców.
Równość, która zakazuje preferowania lub dyskryminowania konkretnych podmiotów.
Bezstronność i obiektywizm, co oznacza unikanie uczestnictwa osób związanych z wykonawcą w procedurze zamówień.
Efektywność, czyli wybieranie oferty najkorzystniejszej ekonomicznie.
Jawność i przejrzystość, co wymaga publicznego dostępu do informacji i dokumentów związanych z zamówieniem.
Prowadzenie postępowania w języku polskim oraz stosowanie pisemnych procedur, chyba że istnieją wyjątki przewidziane w ustawie.

Czytaj Czynny żal – sposób na uniknięcie konsekwencji?

Przestrzeganie tych zasad jest istotne, ponieważ naruszenie ich praw wykonawcy może skutkować środkami ochrony prawnej, takimi jak domaganie się usunięcia nieuzasadnionych preferencji dla konkurencyjnych towarów czy oceny oferty przez osoby niebudzące wątpliwości co do ich bezstronności i obiektywizmu.